Blaasinstrumenten

De verschillende manieren waarop de toon wordt voortgebracht staan hieronder opgesomd. In deze opsomming zijn ook aerofonen anders dan blaasinstrumenten opgenomen.

Labium

De meeste instrumenten die in het Nederlands met fluit aangeduid worden zijn instrumenten waarbij de luchtstroom op een scherpe rand (het labium) gericht wordt.

bamboefluit  blokfluit  dvojnice - kaval  dwarsfluit  panfluit  piccolo  flageolet  quena  sjofar  shakuhachi  zummara

 

Enkel riet

Instrumenten waarbij het geluid met een enkel riet wordt veroorzaakt.
Riet tussen lip en mondstuk:

chalumeau - klarinet  saxofoon  taragot

Riet in afgesloten ruimte (mond/zak/ kap)

doedelzak (sommige vormen)

 

Dubbelriet

Instrumenten waarbij het geluid met een dubbelriet wordt veroorzaakt.
Riet tussen beide lippen:

althobo  contrafagot  duduk - dulciaan  fagot  hobo - pommer  schalmei - sordune

Riet in afgesloten ruimte (mond/ zak/ kap):

cornemuse - doedelzak  Engelse hoorn  kortholt  kromhoorn  musette  pommer  ranket  regaal  ruispijp - sarrusofoon  zurla

De uilleann pipes is weliswaar aerofoon, maar geen blaasinstrument. Het instrument is wel weer zeer verwant aan de enkel- en dubbelriet blaasinstrumenten.

 

Doorslaande tong

Naast de hout- en koperblaasinstrumenten zijn er aerofonen waarbij de toon wordt voortgebracht door een doorslaande metalen tong. Een -meestal metalen- strook materiaal, een tong, kan heen en weer bewegen door een nauwsluitende opening in een plaat. De toonhoogte die de tong veroorzaakt kan veranderd (gestemd) worden door de tong aan zijn tip te verzwaren of wat lichter te maken.

melodica - mondorgel

Hieraan nauw verwante instrumenten (wel aerofonen, maar geen blaasinstrument) zijn:

accordeon  bandoneon  concertina  harmonium  trekzak

 

Lippen

Door een luchtstroom tussen de lippen door in een mondstuk te persen worden de lippen zelf in trilling gebracht. De meeste bespelers van instrumenten die geluid op deze manier produceren worden koperblazers genoemd. Voorts wordt nog onderscheid gemaakt tussen scherp koper en zacht koper:

  • zacht koper:
    alpenhoorn  blaas-bas - bombardon  bronselur - bugel  eufonium  flügelhorn (ook bugel genoemd) – hoorn  jachthoorn  klaroen  mellofoon  midwinterhoorn - ophicleïde  tuba  serpent  sousafoon  zink
  • scherp koper:
    cornet  trombone  trompet - piston

Overigen

Sommige instrumenten zijn niet zo gemakkelijk in te delen

didgeridoo  orgel - horlepijp

Het orgel (geen blaasinstrument, wel een aerofoon) is ontstaan uit de doedelzak, maar het heeft vaak een verzameling registers, die soms op riet, labium of doorslaande tong gebaseerd kan zijn.