Werkkamp Oranjekanaal

Kamp Oranjekanaal was tijdens de Tweede Wereldoorlog een werkkamp voor Joden. Kamp Oranjekanaal was een schuur in het Drentse streekdorp Oranje, dat gelegen is aan het Oranjekanaal, waar het kamp naar is vernoemd. Als postadres werd meestal Hijkersmilde genoemd.

De meeste werkkampen bestonden uit barakken maar dit werkkamp bestond uit een grote boerenschuur op de landerijen van de aardappelfabriek in de Drentse plaats Oranje. In de schuur waren kamertjes gemaakt waarin stapelbedden en een kacheltje stonden. Alle kamertjes hadden een raampje. Boven de keuken was woonruimte voor de beheerder.

In 1942 werd het kamp bewoond door 80 Joodse dwangarbeiders die op de fabriek Oranje werkten, de aardappeloogst moesten binnenhalen en graafwerkzaamheden moesten verrichten. Ze mochten buiten werktijden het dorp in.

De dwangarbeiders sliepen in kamertjes op stapelbedden. Elke kamer had een raam, een eenvoudige tafel en een kacheltje.
De beheerder vond onderdak in het woongedeelte dat zich boven de keuken bevond

Op 27 september 1942 schreef de op 7 augustus in het kamp gearriveerde Levie aan zijn vriend André: 'Toen wij hier in het kamp kwamen, kregen wij al direct een goede indruk doordat het kamp prachtig is. Een heel mooi huis met een zeer behoorlijke eetkamer en een goede slaapzaal, waar wij met 20 menschen slapen. Wij moeten en dat is nu eenmaal voorschrift aan alle orde maatregelen voldoen. Wat niet de schuld is van onze chef-kok, die is een goeie jongen.'

De ongeveer 80 joodse dwangarbeiders werden in de maanden augustus/september 1942 ingezet bij graafwerkzaamheden, de aardappeloogst en op de aardappelmeelfabriek.

In hun vrije tijd, op weg of terug van het werk deden sommige dwangarbeiders wel eens boodschappen in de winkel en het café in Oranje. Of ze gingen naar de dokter, nadat de beheerder een briefje had gegeven. Soms dronken ze koffie bij de bewoners van het dorp of gapten ze een rauwe aardappel of wortel uit één van de moestuinen.

Op 2 of 3 oktober 1942 vertrokken de joodse mannen uit Oranje lopend naar kamp Westerbork.

Later werd de schuur, die in de volksmond 'Het Kamp' werd genoemd, door de Hitlerjugend gebruikt.