Houten Speelgoed
Houten speelgoed uit onze collectie:
Houten vrachtwagen van ADO,
Het speelgoed werd van 1922 tot 1933 gemaakt in de werkplaatsen van het Sanatorium voor tuberculoselijders ‘Berg en Bosch’ in Apeldoorn. In 1933 verhuisde het sanatorium naar het centraler gelegen Bilthoven, waar de productie werd voortgezet tot 1962, grotendeels naar ontwerp geïnspireerd door de strakke vormgeving en felle kleuren van de vormgeving en felle kleuren van de kunststroming ‘De Stijl’ en ontwerpers zoals Gerrit Rietveld en Hendrik Wouda. Dit degelijke, maar dure speelgoed werd onder andere verkocht in Amsterdamse winkels, de Bijenkorf en bij Metz & Co. Het hele ADO pakket met rechten en materialen werd in 1962 overgenomen door de Stichting Sociale Werkvoorziening Zeist en omstreken, dat zich al vanaf 1954 bezig hield met houtbewerking. Na meer dan 80 jaar is in augustus 2006 de productie van het speelgoed in Zeist beëindigd. De collectie van nog bij de stichting SWZ aanwezige speelgoed is aan het Zeister Historisch Genootschap overgedragen. Op 16 februari 2007 vond de officiële overdracht plaats.Het speelgoed is bekend onder de naam ADO-speelgoed. Aanvankelijk stond ADO voor Arbeid Door Onvolwaardigen. De in het sanatorium aanwezige tuberculosepatiënten, die het speelgoed vervaardigden als vorm van arbeidstherapie, moesten voor genezing vaak lange tijd kuren. Zij kregen door hun langdurige afwezigheid uit het maatschappelijk leven het etiket onvolwaardig opgeplakt. In 1962 werd de betekenis van de afkorting veranderd in: Apart Doelmatig en Onverwoestbaar. In de loop van de decennia werden vele nieuwe producten ontwikkeld. De werkmeester bedacht en maakte het houten speelgoed samen met patiënten. Velen herinneren zich de prikpen- en scharenblokken die op vrijwel alle kleuterscholen werden gebruikt. Behalve educatieve schoolmaterialen bestond het assortiment uit kindermeubeltjes en speelgoed. Voor alles werden duurzame materialen gebruikt, in het bijzonder beukenhout en berken multiplex. De afwerking met laksoorten was milieuvriendelijk en gifvrij. Het waren producten van hoogwaardige kwaliteit met een jarenlange gebruikswaarde. Inmiddels zijn met name de automobielen een collectors item geworden.