Kamp Hendrik
Kamp Hendrik
Brunssum
De bevolkingsaantallen van nog in gebruik zijnde kampen voor politieke delinquenten bedroegen – voor zover dit de provincie Limburg betreft – op 1 april 1948:
Nulland (Kerkrade) 167,
Lindenheuvel (Geleen) 492,
Hendrik (Brunssum) 417,
St. Ignatiuscollege (Valkenburg) 959,
aldus een bericht in het Limburgsch Dagblad van 11 mei 1948.
Aan de Venweg te Brunssum bevond zich een streng bewaakt interneringskamp voor politieke delinquenten, kortweg ‘Kamp Hendrik’ genaamd. Gedurende de periode 1946 tot en met 1951 waren in dit kamp legio NSB’ers, SS’ers en andere ‘foute Nederlanders’ gedetineerd. Verreweg de meeste gevangenen verrichtten als ondergronds mijnwerker arbeid in de nabijgelegen Staatsmijn Hendrik.
Aan het hoofd van elk interneringskamp stond een commandant die met het beheer van het kamp en de handhaving van orde en tucht was belast. Wanneer de bewaking van het kamp aan militairen was opgedragen, stonden deze onder bevel van de commandant. De gevangenen moesten de hun opgedragen arbeid verrichten, zowel binnen als buiten het kamp. Bij overtredingen of misdragingen kon aan de gevangenen een disciplinaire straf worden opgelegd. Het ontslag uit het kamp werd verleend door de kampcommandant.
Kampcommandant Paul Meijs (1919-1984), geboren en getogen in Kerkrade, rooms-katholiek, zoon van een houwer werkzaam in de Domaniale Mijn, echtgenoot van Enny Kemmerling.
Meijs had drie jaar HBS gevolgd op het Bernardinuscollege in Heerlen. De HBS had hij niet afgemaakt omdat zijn ouders geen geld meer hadden om zijn studie te betalen. Zijn droom later priester te worden viel min of meer in duigen. Nadat hij de middelbare school verlaten had vond hij een baan bij dekenfabriek J. Buck in Bleijerheide-Kerkrade, een fabriek opgericht in 1933. Later begon Meijs een eigen bedrijfje. Op een zolderkamertje maakt hij spreien.
Tijdens de WO II was Meijs verzetsman.
Na afloop van WO II was hij enkele jaren beroepsmilitair. Op betrekkelijk jonge leeftijd werd hij kampcommandant van Bewarings- en Verblijfskamp ‘Hendrik’ te Brunssum, een grote verantwoordelijkheid.
Pater Haazevoet, Lazarist te Rumpen, was rooms-katholiek geestelijk verzorger in het kamp, (hulp)prediker B. Dijkstra, wonende aan de Karel Doormanstraat in Brunssum, was protestants-christelijk geestelijk verzorger. Enkele Karmelieten uit Merkelbeek waren eveneens zielzorgelijk actief in Kamp Hendrik. Bisschop Lemmens van Roermond eiste van elke NSB’er dat hij het nationaalsocialisme afzwoer alvorens ter biecht te gaan bij een van de aalmoezeniers.
Een groep bewapende mannen bewaakte het kamp, dag en nacht.
Een commissie bestaande uit Fr. J. Eurlings (hoofdopzichter van Staatsmijn Hendrik), ir. H.C. von Hoegen (bedrijfsingenieur van de Domaniale Mijn) en M.J.L. Sluijsmans (hoofd der school te Rumpen) hield toezicht op het reilen en zeilen van het kamp.
Zoals in elk ander kamp werden er in Kamp Hendrik wel eens goederen gestolen en vonden er soms ontsnappingen plaats. Zo wisten de heren V. uit Groningen en D. uit Friesland in november 1947 het kamp te ontsnappen. Men vermoedde dat zij met de trein vanuit Heerlen naar het hoge noorden waren afgereisd.
Voor zover bekend hebben zich in Kamp Hendrik nooit mishandelingen of andere ernstige misstanden voorgedaan. Dit in tegenstelling tot praktijken in Kamp Hoensbroek, een interneringskamp gevestigd in Kasteel Hoensbroek. In Hoensbroek botvierden sommige kampcommdanten en bewakers hun sadisme op weerloze gevangenen. Geregeld vonden strafexercities plaats. Soms moesten geïnterneerden urenlang in de houding staan, ook wanneer het slecht weer was.
Toen het Kamp Hendrik in 1951 gesloten werd, werd Meijs vertegenwoordiger bij een Eindhovense firma in tabakswaren. Toentertijd was roken nog heel gebruikelijk, vooral onder mannen.
Van jongs af aan was Meijs politiek geïnteresseerd en actief, eerst voor de KVP, later voor de PPR. Gedurende twintig jaren was hij raadslid in Kerkrade. Van 1963 tot 1970 was hij Statenlid. Meijs was overtuigd christen, sociaal bewogen en maatschappelijk geëngageerd. Hij was altijd bereid mensen te helpen.
Bekendheid verwierf hij als oprichter en directeur van SOS-Wereldhandel te Kerkrade, respectievelijk als pionier van Fair Trade Original (1959). Fair Trade Original is grondlegger van ontwikkelingshandel, een initiatief dat wereldwijd navolging vond en vindt. ‘Kamp Hendrik’ Brunssum en Paul Meijs Op 5 mei 1984 stierf Meijs op 64-jarige leeftijd in Heerlen. Hij liet vrouw en (klein)kinderen achter.