Handgereedschap: Boren

Avegaar

Avegaar; ook wel slangeboor genoemd, is bij uitstek geschikt voor het boren van diepe, zuiver ronde gaten. Boor met lage snelheid. De schroefvormige centreerpunt 'trekt' de boor in het hout.

 

Betonboor

Betonboor, heeft een hardmetalen snijplaat met een stompe snijkant, zodat deze het materiaal kan verbrijzelen. Een betonboor kan zowel steen als beton en natuursteen aan.

 

Carbide grit gatzaag

Carbide grit gatzaag; een gatzaag voor steen, tegels en plavuizen. Deze zaag heeft geen tanden, maar snijdt met hardmetaalkorrels.

 

Centerboor

Centerboor: een vlakke boor, vergelijkbaar met de speedboor. Kan voorzien zijn van ronde of vierkante schacht. Deze zijn ook in verstelbare uitvoering verkrijgbaar. Hierbij kan dankzij de instelbare en vervangbare mesjes, elke gewenste diameter geboord worden.

 

Conische boor

Conische boor; wordt meestal gebruikt voor het boren van relatief grote gaten in dunne metaalplaten. Naarmate de boor dieper in het materiaal komt, wordt de diameter van het gat groter. Deze traploze boren zijn verkrijgbaar in verschillende maten.

 

Forstner- of cilinderboor

Forstner- of cilinderboor; voor het boren van ondiepe, zuiver ronde gaten met een vlakke bodem, bijvoorbeeld om een keukenkastscharnier in een kastdeur te kunnen verzinken. Boor met hoge snelheid en veel druk. Ook verkrijgbaar met hardmetalen snijkanten.

 

Gatenzaag

Gatenzaag (ook wel 'zeven-gatenzaag' genoemd) is een set bestaande uit een aantal uitneembare circulaire zaagbladen van verschillende diameters. Er zijn ook gatzagen met vaste diameter in verschillende maten verkrijgbaar, evenals verstelbare gatenzagen waarbij men kleine zaagbladen naar binnen en buiten kan verschuiven. Gatzagen maken weliswaar gaten maar zijn goedbeschouwd geen boren, omdat ze niet alle materiaal uit het gemaakte gat verspanen. Ze worden gebruikt voor gaten met grote diameter in relatief dunne materialen. Belangrijk is dat bij de aanzet alle tanden tegelijkertijd het materiaaloppervlak raken.

 

Booromslag

De booromslag of slingerboor is een handboormachine zonder overbrenging; iedere rondgaande beweging van de boor wordt veroorzaakt door één omwenteling van de slinger.

 

Handboor

Een handboor heeft een dwars geplaatst handvat waarmee de boor rondgedraaid kan worden. Bij een handboor voor hout is de punt schroefvormig, waardoor de boor tijdens het draaien het hout wordt ingetrokken.

 

Handboortje (fretboor)

In zijn eenvoudigste vorm bestaat het uit een ijzeren stift of pen, met een taps toelopende schroefdraad op het einde, vergelijkbaar met een houtschroef (ook wel houtfret genoemd). Soms zit er een houten handvat op. De kurkentrekker is een vorm van zo'n boor.

 

Handboor met overbrenging

Om een grotere boorsnelheid te verkrijgen zijn er handboren met een overbrenging. Dit type heeft aan de boven- en aan de zijkant een handvat, de andere zijkant is voorzien van een getand wiel waaraan een zwengel is aangebracht. De vertanding van dit wiel grijpt in een kleiner conisch tandwiel. Dit tandwieltje drijft de boorhouder aan de onderkant aan. Bij het boren zal de boorhouder met een grotere snelheid draaien dan het aandrijvende zijwiel.

Een zwaarder model handboormachine met (tandwiel)overbrenging is de borstboormachine. Deze heeft in plaats van een handvat een gebogen metalen plaat die tijdens het boren tegen de borst of schouder wordt gedrukt. De machine heeft een geheel gesloten tandwielkast, beide zijkanten zijn voorzien van een uitgaande as en schroefdraad voor een afneembare handgreep. Door de zwengel op een van deze assen te plaatsen, is het mogelijk de boorhouder met twee verschillende snelheden aan te drijven.

 

Handboor met pompbeweging

Bij gebruik van een handboor met pompbeweging zal het boortje sneller ronddraaien dan bij een booromslag.

 

Houtspiraalboor

Houtspiraalboor; meestal voorzien van centreerpunt en voorsnijders. Bij het boren wordt eerst langzaam gecentreerd, daarna kan de snelheid opgevoerd worden.

 

Kroonboor

Kroonboor; wordt ook wel dozenboor genoemd. Dit is een boor met buisvormige, aangelaste of opgeschroefde kop, met ringvormig geplaatste snijtanden. Deze wordt gebruikt voor het maken van leidingdoorvoeren met een grote diameter, en voor gaten voor las-, centraal- en montage-dozen ten behoeve van de elektrische installatie. Goedbeschouwd is dit geen boor maar een gatenzaag.

 

Metaalspiraalboor

Metaalspiraalboor: deze zijn verkrijgbaar in de kwaliteiten WS (werktuigstaal) en HSS (high speed steel). HSS-boren zijn sterker en gaan langer mee. De metaalspiraalboor is geen houtboor, maar vooral in hard hout ook goed bruikbaar.

 

Speedboor

Speedboor: een vlakke boor met centreerpunt, ontworpen om met hoge snelheid te boren. De inspanschacht is afgevlakt om slippen in de boorhouder te voorkomen. Bij het boren van doorgaande gaten verkrijgt men het beste resultaat als men stopt men met boren zodra de centreerpunt aan de andere kant tevoorschijn komt, en vervolgens het laatste stukje vanaf de andere kant verder boort. Voor diepe gaten zijn verlengstukken verkrijgbaar.

 

Steenboor

Steenboor, voorzien van een hardmetalen snijplaat met een scherpe snijkant. Een steenboor werkt niet goed in beton of harde natuursteen.

 

Trapboor

Trapboor; de toepassing is gelijk aan conische boor. Deze boren zijn verkrijgbaar in een beperkt aantal vaste diameters. Trapsgewijs kan in één gang, zonder voor te boren, de gewenste diameter worden bereikt. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende maten

Verzink- of souvereinboor

Verzink- of souvereinboor; gebruikt men om een boorgat zodanig te bewerken dat schroeven met platte of lenskop verzonken gemonteerd kunnen worden.