Namenlijst landlopers begraafplaats Groenlo
Vrömdenkarkhof aan de Eibergseweg
Het mysterieuze, verloren gegane kerkhof aan de Eibergseweg in Groenlo is een laatste overblijfsel van de gerichtsplaats in destijdse de stad Grol. De locatie is alleen al bijzonder vanwege het feit dat de oudste opgeschreven en bewaard gebleven gegevens hiervan dateren van 25 mei 1236. Omdat Groenlo in dat jaar te boek stond als een stad met een rechtsgebied, is het zo goed als zeker dat er toen ook al een gerichtsplaats is geweest met aan het hoofd de richter.
Het afschaffen in 1870 van de doodstraf in Nederland betekende het einde van de gerichtsplaatsen. Men moest op zoek naar een algemene begraafplaats en daarbij viel de keuze op de plek waar eeuwen achtereen de resten van misdadigers in de directe nabijheid van de galg werden begraven. Ondanks de voor die tijd ingrijpende verandering, werden er geen gegevens bijgehouden van de begravingen op deze algemene begraafplaats. Een overledene die ‘veroordeeld’ was tot deze begraafplaats, werd meestal direct afgevoerd en ‘weggestopt’. Soms waren ze naamloos. Ook al was de naam wel bekend, dan nog kwam er ook geen steen of bordje bij het graf. Zo werden nieuwe graven na verloop van tijd onzichtbaar. Iedereen hield zich verre van wat hier gebeurde en het werd vooral verzwegen. Wel deden spannende verhalen en geruchten de ronde over dit zogenaamde ‘Verloren Kerkhof’. Het ‘kerk’hof, waar mensen terecht kwamen, die reeds tijdens hun leven al voor kerk en maatschappij als verloren werden aangemerkt. Zoals de oorspronkelijk uit Duitsland afkomstige landloopster Anna Elisabeth Pelzer, die in Groenlo de bijnaam ‘Duutse Hanna’ had en in 1906 doodgevroren in de berm werd gevonden. Ze werd begraven op de algemene begraafplaats zonder steen, paaltje, naam of nummer. Zij zou tijdens haar leven af en toe samen met een andere landloper, Rienske Pool, het baarhuisje op de begraafplaats hebben gebruikt om te overnachten Wanneer er ter plekke voor het laatst is begraven, is niet bekend. Volgens mondelinge overlevering zou in 1910 een parlevinker in knopen en elastiek, een naamloze landloper die in Groenlo en omgeving bekend stond als de ‘kis(t)jeskeerl’, de laatste zijn geweest. Rond 1930 is de begraafplaats verkleind. Het werd zo klein dat de nieuwe omheining net om het destijds bestaande baarhuisje kwam te staan. Na 1945 is op het oude deel van de begraafplaats zand afgegraven.
Alfabetisch:
- kis(t)jeskeerl ovl 1910
- Anna Elisabeth Pelzer, bijnaam ‘Duutse Hanna’ ovl 1906